ลิเก

ลิเก คือ การแสดงที่ว่าด้วยการใช้บทบาทในการแสดง ประกอบการร้อง การรำ การพูด โดยมีเครื่องดนตรีปี่พาทย์ประกอบการแสดงเพื่อความสนุกสนาน รวดเร็ว มีตลกขบขัน เพลงที่ใช้ดำเนินเรื่องเรียกว่า ราชนิเกลิง เนื้อเรื่องมักเน้นความสนุกสนาน เข้าถึงอารมณ์ของผู้ชมด้วยบทบาทการแสดง จูงใจด้วย เครื่องแต่งกายที่สวยงามเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของลิเก

อนุกูล โรจนสุขสมบูรณ์ ได้กล่าวถึงลิเกในประเทศไทยไว้ในวารสารอารายธรรมศึกษา โขง-สาละวิน ไว้ว่า...

ลิเกมาจากการสวนดแขกตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 แล้วปรับจากการสวดแขกเป็นลิเก โดยนำรูปแบบละครร้อง และเจรจามาผสม แสดงครั้งแรกที่วิกเจ้าพระยาเพชรปราณี เรียกว่า "ลิเกทรงเครื่อง" แต่งกายเลียนแบบขุนนางผู้ใหญ่ เครื่องประดับทำจากเงิน ต่อมาครูดอกดิน เสือสง่า ได้คิดเพลงรานิเกลิงขึ้นเป็นคนแรก โดยได้วางรากฐานลิเกไทยซึ่งผู้แสดงยังใช้ชายล้วน จนกระทั่งสมัยครูหอมหวง นาคศิริ ผู้เป็นศิษย์ได้คิดต่อเพลงรานิเกลิงให้ยาวขึ้น และร้องง่ายขึ้นกว่าเดิมจนเป็นแบบแผนมากระทั่งปัจจุบัน ยุคนั้นเริ่มมีการแสดงแบบชาย-หญิงแสดงร่วมกัน และเชิญครูจากหลวง (ละครในราชสำนัก) มาสอนรำให้ลิเก ซึ่งต่อมาลิเกต้องแข่งขันกับเพลงลูกทุ่ง และวงดนตรี ทำให้ลิเกมีการปรับตัวให้ทันสมัย เพิ่มเวทีให้ใหญ่ขึ้นเรียกว่า "เวทีลอยฟ้า" เครื่องเสียงให้ดังเท่ากับวงดนตรีลูกทุ่ง กลายเป็นลิเกคอนเสิร์ต ต่อมาลิเกได้มีการบันทึกเรื่องราวการแสดงทางทีวีราวประมาณมี พ.ศ. 2500 และออกอากาศทางวิทยุ บันทึกวิดีโอ วีซีดี และออกอากาศทางเคเบิ้ลทีวีตามลำดับ จนกระทั่งเข้าสู่กระแสสังคมออนไลน์ เฟซบุ๊ก ทำให้การพัฒนาลิเกเกิดการตื่นตัวไม่หยุดยั้ง แม้กระทั่งเครื่องแต่งกายจากเดิมเป็นเพชร พัฒนาเป็นคริสตัล จนเกิดศิลปิน ดารา นักแสดงลิเก และนักร้องเพลงลูกทุ่ง ซึ่งเป็นกระแสทำให้มีผู้นิยมติดตามชมลิเกอย่างกว้างขวางมากขึ้น